Tập đoàn Khí Việt Nam (PV GAS) vừa nhận quyết định xử lý vi phạm hành chính từ Tổng cục Thuế với số tiền phải nộp ngân sách nhà nước gần 106 tỷ đồng. Cụ thể, số tiền thuế tăng thêm do sự khác biệt trong cách ghi nhận doanh thu tính thuế thu nhập doanh nghiệp là 82,6 tỷ đồng. Phần còn lại hơn 23 tỷ đồng đến từ tiền phạt hành chính và lãi suất chậm nộp của doanh nghiệp.
Trước đó, Công ty cổ phần Dược Hậu Giang – doanh nghiệp dẫn đầu thị trường ngành dược cũng bị truy thu và nộp phạt hơn 30 tỷ đồng theo yêu cầu của cơ quan thuế do hành vi kê khai sai lệch. Ban lãnh đạo công ty cho rằng, vi phạm này không phải là cố ý mà là kết quả của sự nhầm lẫn số liệu trong quá trình kê khai và chưa cập nhật kịp thời các chính sách thuế.
PV Gas và Dược Hậu Giang là hai trong số những trường hợp doanh nghiệp niêm yết bị truy thu và phạt thuế lên tới hàng chục tỷ đồng trong những ngày làm việc cuối năm trước. Gần đây, Cục Thuế Hà Nội đã tiếp tục ra quyết định xử phạt Tập đoàn Công nghệ CMC, Tập đoàn Đầu tư Thăng Long, Quốc tế Sơn Hà… do các sai phạm tương tự sau đợt thanh tra kỳ thuế năm 2016.
PV Gas là một trong những doanh nghiệp vừa bị truy thu thuế hàng trăm tỷ đồng.
Ông Nguyễn Văn Phụng – Vụ trưởng Vụ Quản lý thuế doanh nghiệp lớn (Tổng cục Thuế) lý giải về việc cơ quan thuế liên tiếp công bố quyết định xử lý vi phạm rằng nguyên nhân chính là do doanh nghiệp chưa hiểu rõ các quy định pháp luật trong nhiều tình huống khác nhau. Chẳng hạn như việc phụ thuộc quá nhiều vào đơn vị tư vấn thuế mà ít cập nhật các chính sách mới, dẫn đến hàng loạt sai phạm nếu đối tác có sơ suất.
“Doanh nghiệp lập luận rằng cơ quan thuế không truyền đạt chi tiết nên chậm cập nhật chính sách là đúng, nhưng đó là điều đã xảy ra 10 năm trước. Chúng tôi đã xây dựng và sử dụng nhiều kênh truyền thông để tiếp cận doanh nghiệp cả trước và sau khi ban hành thông tư mới nên phần lớn vi phạm hiện nay đều có chủ ý”, ông Phụng phát biểu và cho biết thêm, không chỉ riêng trong giai đoạn cuối năm 2017 mà hiện tại, cơ quan thuế vẫn đang tích cực thanh tra “những con cá lớn” nhằm hạn chế tình trạng doanh nghiệp lách luật, gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước.
Kết quả thanh tra cho thấy, sự hiểu sai hoặc chưa đầy đủ các quy định pháp luật dẫn đến những bất đồng quan điểm về ghi nhận doanh thu, chi phí và thời điểm áp dụng thuế suất là lỗi phổ biến nhất khiến doanh nghiệp bị truy thu thuế. Thêm vào đó, việc doanh nghiệp mua hóa đơn để bù đắp vào nhiều khoản chi tiêu không minh bạch cũng có tác động không nhỏ đến kết quả thanh tra.
Bình luận thêm về vấn đề này, ông Nguyễn Lương Nhân – Giám đốc điều hành Công ty kiểm toán DFK Việt Nam cho rằng một số doanh nghiệp niêm yết nêu lý do không kịp cập nhật chính sách thuế nên vi phạm là biện minh. Tuy nhiên, việc này cũng không thể hoàn toàn đổ lỗi cho doanh nghiệp, vì phần nào đó, sự thiếu sót này cũng xuất phát từ sự chủ quan của đơn vị kiểm toán.
Theo ông Nhân, thuế là một khoản mục quan trọng trong báo cáo tài chính nên kiểm toán thường thực hiện nhiều thủ tục đối chiếu hóa đơn và chứng từ. Khi phát sinh vấn đề, kiểm toán luôn phải yêu cầu khách hàng (doanh nghiệp) gửi công văn lên Tổng cục Thuế để giải đáp các thắc mắc. Nếu báo cáo tài chính được phát hành mà vẫn phát hiện sai phạm về thuế thì rất có khả năng do kiểm toán không hoặc chưa thực hiện đầy đủ động tác này.
