Theo kế hoạch chỉ đạo, bố trí, và tối ưu hóa tổ chức của Chính phủ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cùng với Bộ Tài chính sẽ được hợp nhất, mang tên gọi là Bộ Tài chính và Đầu tư phát triển hoặc Bộ Kinh tế phát triển. Bộ này sẽ có trách nhiệm quản lý nhà nước về các lĩnh vực mà hiện tại đang thuộc quyền quản lý của Bộ Tài chính và Bộ Kế hoạch và Đầu tư.
Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc tại cuộc họp ngày 11/12. Ảnh: VGP
Tại cuộc họp về việc tổ chức lại bộ máy với Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc vào ngày 11/12, Thứ trưởng Tài chính Nguyễn Đức Chi đã cho biết tổng số đơn vị trong cơ cấu tổ chức của hai bộ trước khi thực hiện sắp xếp là 56 đầu mối. Trong đó, mỗi bộ có 28 đầu mối, bao gồm 47 đầu mối hành chính (6 tổng cục, 14 cục, 27 vụ, văn phòng, thanh tra), và 9 đơn vị sự nghiệp công lập.
Sau khi tổ chức lại, Bộ Kinh tế và Tài chính sẽ chỉ còn 35 đầu mối, giảm 22 đầu mối so với hiện tại. Trong đó, 34 đầu mối sẽ được hình thành từ sự hợp nhất của hai bộ (17 cục, 13 vụ, văn phòng, thanh tra, 4 đơn vị sự nghiệp công lập). Một đầu mối là đơn vị sự nghiệp công lập sẽ được hình thành từ việc sáp nhập với Bảo hiểm xã hội.
Theo kế hoạch tổ chức lại, cơ cấu tổng cục trong bộ sẽ không còn tồn tại. Trong trường hợp cần thiết, các bộ phải báo cáo để Ban Chỉ đạo Chính phủ xem xét và góp ý. Hiện tại, Bộ Công Thương đã đề nghị xóa bỏ Tổng cục Quản lý thị trường. Tương tự, Ngân hàng Nhà nước cũng sẽ chuyển cơ quan thanh tra giám sát từ mô hình tổng cục xuống thành các cục.
Bên cạnh đó, Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp và Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia sẽ chuyển giao nhân sự về Bộ Kinh tế và Tài chính theo kế hoạch cải cách. Theo Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi, Bộ sẽ kiểm tra cụ thể từng trường hợp phù hợp với nhiệm vụ được giao, nhận định vị trí và phản ánh tình hình sắp xếp bộ máy.
Bộ Tài chính cũng đã đồng ý về việc hợp nhất tổ chức Bảo hiểm xã hội thành một đơn vị sự nghiệp công lập thuộc bộ mới sau khi sáp nhập. Điều này có nghĩa là mô hình Bảo hiểm xã hội hiện tại thuộc Chính phủ sẽ được chấm dứt. Đơn vị mới sẽ có chức năng tư vấn giúp Bộ trưởng trong việc tổ chức thực hiện các chế độ chính sách bảo hiểm xã hội, y tế, thất nghiệp, và hưu trí bổ sung. Họ cũng sẽ quản lý các quỹ, bảo đảm hoạt động thông suốt và kết nối toàn hệ thống.
Với 9 đơn vị sự nghiệp công lập ngoài cơ cấu tổ chức của các Bộ, cơ quan quản lý dự kiến sẽ giữ nguyên như hiện tại. Sau đó, họ sẽ thực hiện sắp xếp theo chỉ tiêu chung, chỉ giữ lại những đơn vị thuộc bộ, ngành cần thiết cho công tác chính trị tại các đơn vị đầu ngành tương ứng với chức năng và nhiệm vụ của bộ. Đồng thời, cơ quan điều hành sẽ tiến hành kiểm tra, sắp xếp tổ chức bên trong của những đơn vị này để đáp ứng các tiêu chí thành lập và đảm bảo yêu cầu tối ưu hóa bộ máy.
Đối với các cơ sở giáo dục đại học, Bộ sẽ tiến hành sắp xếp theo quy hoạch mạng lưới các cơ sở giáo dục, đào tạo. Điều này gắn liền với việc nâng cao mức độ tự chủ tài chính, phù hợp với lộ trình tính đủ giá dịch vụ công theo từng ngành, lĩnh vực. Đối với các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc cục, tổng cục, cơ quan quản lý sẽ tiếp tục tiến hành kiểm tra, sắp xếp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động và mức độ tự chủ tài chính.
Kết luận, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc nhận định rằng việc tái sắp xếp của Bộ Tài chính là hợp lý. Ông đã khuyến nghị việc đặt tên mới cần được nghiên cứu để phù hợp với thông lệ quốc tế và vai trò đã định trong việc tư vấn về mặt kinh tế vĩ mô.
Phó Thủ tướng yêu cầu việc tổ chức lại, tối ưu hóa bộ máy phải diễn ra “quyết liệt, nhanh chóng, nhưng vẫn phải bảo đảm bộ máy hoạt động ổn định”. Việc này cần hoàn tất trong tháng 12 và đi vào hoạt động ổn định trước ngày 25/2/2025. Vào tháng 2/2025, Quốc hội sẽ hội họp để thảo luận về các quy định liên quan đến bộ máy, nhằm đảm bảo bộ máy mới hoạt động theo đúng quy định của pháp luật.
